Kasteel Nemerlaer

Adres: Kasteellaan 2 te Haaren.
Ontstaan: De eerste vermelding van het kasteel stamt uit 1303.

Geschiedenis: Het huis is waarschijnlijk gebouwd in de twaalfde eeuw als jachtslot, en werd in de vijftiende eeuw herbouwd en uitgebreid. In de zeventiende eeuw werd het huis nogmaals verbouwd en verkreeg ondermeer zijn toren. In de achttiende eeuw werd het verbouwd in Lodewijk XIV-stijl en in de negentiende eeuw kreeg het zijn huidige uiterlijk. Na jarenlange leegstand raakte het huis in verval, tot het uiteindelijk 1967 gerestaureerd werd. In 1969 werd het huis door brand geteisterd, wat de hele bovenverdieping in as legde. Daarna is het weer gerestaureerd.
De bijgebouwen hadden tijdens de Tweede Wereldoorlog te lijden van het krijgsgeweld, maar werden weer hersteld. In 1952 brandde de boerderij uit, maar werd ook weer opgebouwd. In 1989 werden de bijgebouwen verbouwd en de rentmeesterswoning uit 1662 gerestaureerd.

Bewoners: De eerst bekende bewoner was jonkheer Gheerlinck van den Bossche, meier van Den Bosch. Via vererving kwam het huis achtereenvolgens in bezit van de ridders De Roover, de graven Oem van Bokhoven en de jonkheren Van Vladeracken.
Eind zestiende eeuw was het huis een legerplaats.
Begin achttiende eeuw kwam het kasteel in bezit van de Zweedse familie Van Cromström.
In 1852 kocht jonkheer Donatus van den Bogaerde van Terbrugge kasteel Nemerlaer, die het in 1880 ingrijpend liet verbouwen. Van den Bogaerde stierf in 1895, vlak nadat hij op zijn sterfbed gehuwd was met zijn huishoudster, Jacoba Jansen.
De erven Van den Bogaerde kochten Jacoba af voor zo’n fl 60.000,-, waarvoor zij afstand moest doen van haar rechten op de kastelen Nemerlaer en Heeswijk. Het vreemde testament van jonker Donatus gaf nogal wat opschudding en leidde tot diverse rechtzaken. De jonker had namelijk bepaald dat de beide kastelen onbewoond moesten blijven, en dat er niks van de inboedel verkocht mocht worden tot zijn jongste erfgenaam tachtig jaar zou zijn.
De rechtbank van ‘s-Hertogenbosch bepaalde uiteindelijk dat de inboedel verkocht mocht worden, maar dat de kastelen onbewoond moesten blijven. Pas in 1964 konden de erfgenamen hun erfenis in bezit nemen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden er eerst Belgische vluchtelingen in het kasteel ondergebracht, en later Nederlandse militairen. In de Tweede Wereldoorlog boodt het onderdak aan evacués uit Oost-Brabant en de geallieerden.
Het landgoed werd in 1964 verkocht aan Stichting Brabants Landschap. De jarenlange leegstand had een enorm verval in de hand gewerkt, en toen in 1967 Anton van Oirschot het kasteel betrok richtte hij de Stichting Kasteel Nemerlaer op, met als doel het restaureren en het behouden van het kasteel.

Huidige doeleinden: Het huis wordt gedeeltelijk privé bewoond en er worden culturele activiteiten ontplooid.
Toegankelijkheid: Het huis is op aanvraag te bezichtigen, en men kan ‘Stiltevriend’ worden, waarbij men zich tegen betaling een dagdeel kan terugtrekken.

Overzicht